GLOBE VALVE

BUTTERFLY VALVE

BALL VALVE

شیر توپی را بهتر بشناسید!

شیر توپی (Ball Valve) یا شیر گازی شیرهایی با حرکت چرخشی می باشند که در آنها از مجرابندهایی به شکل کروی استفاده می شود. شیر توپی نوعی از شیرهای ربع گرد است که به وسیله یک جرم توپی سوراخ شده در داخل محفظه، جریان گاز یا مایع را کنترل می­‌کند. به این نوع شیرها، شیر توپی، بال ولو، شیر گازی و یا شیر on/off نیز می گویند.

شیر توپی با چرخش ربع دور اهرم، عمل می‌کند و مسیر جریان را باز و بسته می‌کند. با چرخش ساقه شیر به سمت موقعیت باز شدن، توپی چرخیده و سوراخی که در وسط آن تعبیه شده است، در مسیر ورود و خروج سیال قرار می گیرد و در نتیجه سیال از شیر عبور می‌کند. وقتی که توپی طوری بچرخد که سوراخ آن عمود بر مسیر جریال سیال قرار گیرد، جریان سیال متوقف می‌گردد. از طرف دیگر، وقتی که توپی در موقعیت نیمه باز قرار می‌گیرد، جریان آشفته‌ای در شیر ایجاد می‌شود. این مشخصه باعث محدودیت کاربرد شیر توپی می‌گردد. بنابراین، بهتر است فقط در موقعیت‌های کاملا باز و کاملا بسته قرار بگیرد.

شیر توپی یا شیر گازی به طولانی بودن عمر کاری خود معروف است و از درجه بالایی از آب‌بندی برخوردارند. حتی اگر شیر گازی برای مدت زیادی بدون استفاده مانده باشد، آب‌بندی آن به ندرت دچار مشکل می‌شود. به همین دلیل نسبت به سایر شیرهای قطع و وصل، شیر توپی از محبوبیت بالاتری برخوردار است. علاوه بر این، شیر توپی نسبت به سایر انواع شیرها، در برابر محتویات آلوده مقاوم‌تر است.

 شیر های توپی از نظر ساختمان ظاهری به چهار دسته عمده تقسیم می شوند:

• تمام جوش:  welded body
• بدنه چند تیکه:  split body
• ورود از بالا:  top entry
• ورود از انتها:  end entry

  بال ولو در صنعت نفت و گاز

  در  شیر توپی مورد استفاده در صنعت نفت و گاز، ممكن است از عملگرهاي مختلفي به منظور كنترل مستقيم يا از راه دور شير استفاده شود. متداول‌ترين اين عملگرها يا بصورت دستي بوده و يا توسط يك موتور كار مي‌كنند. شيرهاي دستي داراي يك چرخ يا اهرم دستي مي باشند كه مستقيماً يا از طريق يك گيربكس به ساقه شير وصل مي شوند. با حركت ساقه شير به اندازه يك قوس ۹۰ درجه، شير باز يا بسته مي شود.

  در بيشتر آنها عمل كردن شير در حالتي روي مي دهد كه دسته شير تا ۹۰ درجه بچرخد. برخي ازشیرهای توپی داراي عملگرهايي هستند كه بصورت دنده خورشيدي کار مي كنند. اين نوع از دنده ها به شير اجازه مي دهند كه از دستـه كوچك تري استفاده كنند ولي نيروي حاصل از آنها به اندازه يك شير بزرگ است. از شير توپي براي كنترل جريان در زماني كه سيال فقط گاز باشد ميتوان استفاده كرد.

  مسیر ورود سیال به دو صورت امکان پذیر است:

  ۱- به‌صورت کاهش در سطح مقطع که Orifice داریم و حفره روی گوی، کمتر از ورودی و خروجی شیر است.

  ۲- به‌صورت مسیر کاملا” باز که حفره روی گوی به اندازه قطر ورودی و خروجی شیر است.

  مزایای مهم جهت استفاده از شیر توپی

  • ربع گرد بودن
  • يكپارچه بودن قطعات آن و عدم نياز به روانكاري
  • عمل كردن سريع در باز و بسته شدن
  • وزن كم
  • ساختمان فشرده
  • نصب و بهره‌برداري آسان
  • تغيير سریع جهت جريان
  • گشتاور پايين مورد نياز جهت باز و بسته كردن
  • قیمت پایین تر نسبت به سایر شیرها
  • مقاومت بالا در برابر ذرات موجود در سیال
  • بهره وری بالا